Wandelen tussen Cobra's en geloofsbelijdenissen
Door: arjansmitzeeland
Blijf op de hoogte en volg Arjan
27 Maart 2012 | Rwanda, Kigali
Hoi allemaal,
Na een aantal intensieve dagen veldwerk schrijf ik dit bericht. Het onderzoek verloopt zeer voorspoedig. We gaan zelfs sneller dan verwacht. Deze week hopen we het eerste, belangrijkste deel van het veldwerk al klaar te hebben. Dan volgt een periode van analyse en een vervolg met het afnemen van wat interviews met sectorhoofden en huishoudens. Ik ga het hieronder hebben over drie zaken die me opvielen in de achterliggende week: Cobra’s, geloofsbelijdenissen en veranderingen in religie.
Voortdurend op de hoede
Deze week hebben we veldwerk gedaan in twee rurale gebieden in de westelijke en de zuidelijke provincie van Rwanda. Omdat het daar vlak, warm en droog is, leven er veel slangen. Het gaat voornamelijk om Cobra’s en Boa’s. Ik was me daar totaal niet van bewust, totdat we bij een huishouden kwamen waar vier dagen ervoor een kindje was doodgebeten door een Cobra. Erg schokkend om te horen! Cobra’s zijn beesten met een heel sterk territorium-gevoel. Het is dus uitkijken geblazen in het veld. Een Cobra beweegt zich voort door te kronkelen in een S-vorm. Wanneer hij je bijt, moet je arm of been direct afgeklemd worden, zodat het gif zich niet kan verspreiden in je lichaam. Een Cobra is echter gevaarlijker wanneer hij spuugt. Als je zijn spuug inademt, inslikt of binnen krijgt via een wondje ben je binnen enkele minuten overleden. Dit klinkt ontzettend eng. Toch viel het gelukkig mee. Alleen mijn vertaler heeft oog in oog gestaan met een Cobra. Ik was wat verderop in het veld. De slang 'stijgerde', klaar om zijn gif te spugen en te bijten. Mijn vertaler pakte een steen en wierp die achter de slang. Het dier werd afgeleid en Eric kon wegrennen.
Hetzelfde 'oppassen' geldt ook voor de muggen. Inmiddels hebben twee van de drie vertalers malaria gekregen! Gelukkig heb ik redelijk goede pillen, maar ik moet wel goed op mezelf letten en voldoende slapen, eten en water drinken. Trouwens, over water gesproken: Er dreigt een grote droogte in Rwanda met misschien als gevolg een hongerperiode in het zuiden. Normaal gesproken zou de regentijd namelijk al enkele weken in volle gang zijn. Als gevolg van klimaatverandering is het echter tot op de dag van vandaag kurkdroog in Kigali en omstreken.
‘Schreeuw het van de auto’s’
Er is haast geen straat in Kigali waarin je niet geconfronteerd wordt met een of andere religieuze uiting. Veel mensen in Rwanda maken stickers met hun geloofsbelijdenis en plakken deze op hun auto of busje. Zo lees je bijvoorbeeld: ‘With God all things are possible’ (Alle dingen zijn mogelijk bij God), ‘Christ is the Answer’ (Christus is het antwoord) of ‘El-schaddai’ (God almachtig). Het heeft iets rustgevends om in Kigali ingeklemd en zwetend in een busje te zitten wachten, achter een auto die het opschrift draagt: ‘Jesus is the Driver’ (Jezus is de bestuurder) of ‘Jesus Christ is with you’ (Jezus Christus is met u). Tegelijkertijd vraag je jezelf af in hoeverre deze mensen beseffen wat ze op hun busje zetten.
Geloof is voor de meeste Rwandezen een deel van hun leven, en deelname aan het maatschappelijke leven zorgt ervoor dat hun geloofsovertuiging duidelijk wordt voor de buitenwereld. Zo komen sommigen er toe om boven hun winkel te zetten: ‘Allah is the Greatest’ (Allah is de Grootste)- Alimentation. Het frappante is dat je deze winkel vindt naast de ‘Savior’- Painting Shop (‘Zaligmaker’ verfwinkel) en ‘King Jesus’- Motorcycles.
Hier en daar laat iemand zien dat hij zijn bedrijfje te danken heeft aan Gods genade: ‘By his grace’ (Door Zijn genade), las ik op een winkelgeveltje. Een gammel busje ervoor met het opschrift: ‘Gift of God’. Het meest treffend vond ik nog het opschrift op een laadwagen: ‘Naked I came into this world’ (Naakt kwam ik in deze wereld). De eigenaar was waarschijnlijk erg trots op zijn auto en wist dat wat te relativeren. Wel was hij denk ik even vergeten dat Job juist ontzettend arm was, toen hij dit zei. Dat je Gods Naam niet ijdel mag gebruiken, betekent voor Rwandezen blijkbaar niet dat je er niet in het openbaar voor uit mag komen.
Wij zijn totaal niet gewend om ons geloof te uiten op deze manier. Misschien uit onzekerheid, maar mogelijk ook om wat de Bijbel zegt over ‘de binnenkamer’. We worden geacht niet met ons geloof te pronken. ‘Als je bidt, trek je dan terug in je huis’. Maar er blijft een spanning bestaan omdat Jezus in Matheus ook heeft gezegd: “Wat jullie in het oor gefluisterd wordt, schreeuw het van de daken.” Maar hoe is dat mogelijk in een wereld die, anders dan in Afrikaanse landen, de kerk en haar religie als iets ouderwets en achterhaalt beschouwd? In Europa is een reclamebord in een weiland met bijvoorbeeld de tekst ‘Jezus roept u’ eerder blasfemisch dan nuttig. Hier in Afrika hebben zulke woorden echter een totaal andere klank, omdat er hier een grote openheid bestaat richting kerk en religie. In Rwanda zou een reclame voor het atheïsme niet begrepen worden.
Realiserend dat deze weblog wat van andere aard is dan de vorige vijf, ga ik nog even door op religie in Rwanda. Gewoon, omdat het erg interessant is.
Veranderingen in de religie
Direct na de vreselijke, Rwandese genocide in 1994 doken er veel verhalen en getuigenissen op over priesters en nonnen die hadden deelgenomen aan gruwelijke massaslachtingen in kerken. Andere belangrijke personen binnen de de kerk hadden dan wel niet direct deelgenomen aan de gruwelijkheden, maar hadden zich er ook niet expliciet tegen uitgesproken. Toch versterkten de gebeurtenissen voor veel Rwandezen juist het geloof in God. Het was hun enige Houvast. Het imago van de katholieke kerk was echter voorgoed aangetast.
Van verschillende Rwandezen heb ik begrepen dat naast de bevolking ook de overheid zeer sceptisch staat tegenover de Rooms-Katholieke kerk. Zo werd een vooraanstaande bisschop na de genocide gevangen genomen omdat hij leiding had gegeven aan moordpartijen in de kerken, waar de Tutsi’s heen gevlucht waren. Echter, vanuit het Vaticaan in Europa, werd hiertegen geprotesteerd. Zo gaf de Paus geen toestemming aan president Paul Kagame van Rwanda om op audiëntie te komen zolang de, van misdaden verdachte, priester in de Rwandese gevangenis zat. Het gevolg was dat de moordenaar werd vrijgelaten en vrolijk verder ging met zijn religieuze leiderschap. Waarom vertel ik dit? Ik vind het de moeite waard dit te melden omdat dezelfde bisschop een week geleden overleed aan een hartaanval. Op de facebook-pagina van deze priester zijn (naast reacties van Interhamwe-groepen uit Oost-Congo) gruwelijke reacties van priesters uit Frankrijk (!!) te lezen, zoals: “Onze held is gestorven, we zullen hem met eer begraven. Tusi’s, we zullen het werk afmaken. Jullie vlees zal door de honden gegeten worden en de heuvels zullen bezaaid liggen met jullie lijken”. Als je dit leest, vraag je jezelf af: “Is dit werkelijk de Rooms-katholieke Kerk in Europa anno 2012”? Ik begrijp de massale kerkverlating. Ik zou hetzelfde doen.
Zoektocht naar een nieuw geloof
Teleurgesteld door de rol van veel geestelijken tijdens de genocide, gingen veel Rwandezen ondertussen op zoek naar andere manieren om hun geloof te belijden. Of in veel gevallen, naar een heel nieuw geloof. Velen kwamen daarbij helaas uit bij de islam. Vóór de genocide was zo’n vijf procent van de Rwandese bevolking moslim. Er werd altijd wat neerbuigend gekeken naar het islamitische geloof, maar zeventien jaar na de genocide is het aantal Rwandese moslims toegenomen tot zo’n zeventien procent. Echter, niet alleen de islam bleek een grote aantrekkingskracht te hebben op de zoekende Rwandezen. Een kleinere, maar toch noemenswaardige groep Rwandezen zocht heil bij organisaties met een pinkster- of evangelische achtergrond. Na de genocide schoten namelijk overal ongeorganiseerde evangelische kerken als paddenstoelen uit de grond. Veel van deze sekten, zoals ik ze liever noem (omdat ze hier in Rwanda geregeerd worden door massa-emotie), kwamen uit Amerika en maakten misbruik van de onzekerheid onder de Rwandezen. Zij zijn echter alleen uit op winstbejag ten koste van Rwandezen die verward zijn over hun geloof.
Met mij is tenslotte voor de rest alles goed. Ik geniet van het veldwerk. Ik moet wel opletten op mijn gezondheid: voldoende slapen en eten. De Lariam anti-malaria pillen zorgen namelijk voor een erg onrustige en korte slaap met de meest vreemde dromen. (als Frank dit leest: ik heb vannacht bijvoorbeeld gedroomd dat je van een brug aan het bungey-jumpen was en dat het touw brak:))
Ik ga stoppen. Allemaal een fijn weekend gewenst! Ik hoop jullie over 7 weken weer in goede gezondheid te ontmoeten. Gods zegen gewenst in alle dingen!
Hartelijke groeten,
Arjan
Na een aantal intensieve dagen veldwerk schrijf ik dit bericht. Het onderzoek verloopt zeer voorspoedig. We gaan zelfs sneller dan verwacht. Deze week hopen we het eerste, belangrijkste deel van het veldwerk al klaar te hebben. Dan volgt een periode van analyse en een vervolg met het afnemen van wat interviews met sectorhoofden en huishoudens. Ik ga het hieronder hebben over drie zaken die me opvielen in de achterliggende week: Cobra’s, geloofsbelijdenissen en veranderingen in religie.
Voortdurend op de hoede
Deze week hebben we veldwerk gedaan in twee rurale gebieden in de westelijke en de zuidelijke provincie van Rwanda. Omdat het daar vlak, warm en droog is, leven er veel slangen. Het gaat voornamelijk om Cobra’s en Boa’s. Ik was me daar totaal niet van bewust, totdat we bij een huishouden kwamen waar vier dagen ervoor een kindje was doodgebeten door een Cobra. Erg schokkend om te horen! Cobra’s zijn beesten met een heel sterk territorium-gevoel. Het is dus uitkijken geblazen in het veld. Een Cobra beweegt zich voort door te kronkelen in een S-vorm. Wanneer hij je bijt, moet je arm of been direct afgeklemd worden, zodat het gif zich niet kan verspreiden in je lichaam. Een Cobra is echter gevaarlijker wanneer hij spuugt. Als je zijn spuug inademt, inslikt of binnen krijgt via een wondje ben je binnen enkele minuten overleden. Dit klinkt ontzettend eng. Toch viel het gelukkig mee. Alleen mijn vertaler heeft oog in oog gestaan met een Cobra. Ik was wat verderop in het veld. De slang 'stijgerde', klaar om zijn gif te spugen en te bijten. Mijn vertaler pakte een steen en wierp die achter de slang. Het dier werd afgeleid en Eric kon wegrennen.
Hetzelfde 'oppassen' geldt ook voor de muggen. Inmiddels hebben twee van de drie vertalers malaria gekregen! Gelukkig heb ik redelijk goede pillen, maar ik moet wel goed op mezelf letten en voldoende slapen, eten en water drinken. Trouwens, over water gesproken: Er dreigt een grote droogte in Rwanda met misschien als gevolg een hongerperiode in het zuiden. Normaal gesproken zou de regentijd namelijk al enkele weken in volle gang zijn. Als gevolg van klimaatverandering is het echter tot op de dag van vandaag kurkdroog in Kigali en omstreken.
‘Schreeuw het van de auto’s’
Er is haast geen straat in Kigali waarin je niet geconfronteerd wordt met een of andere religieuze uiting. Veel mensen in Rwanda maken stickers met hun geloofsbelijdenis en plakken deze op hun auto of busje. Zo lees je bijvoorbeeld: ‘With God all things are possible’ (Alle dingen zijn mogelijk bij God), ‘Christ is the Answer’ (Christus is het antwoord) of ‘El-schaddai’ (God almachtig). Het heeft iets rustgevends om in Kigali ingeklemd en zwetend in een busje te zitten wachten, achter een auto die het opschrift draagt: ‘Jesus is the Driver’ (Jezus is de bestuurder) of ‘Jesus Christ is with you’ (Jezus Christus is met u). Tegelijkertijd vraag je jezelf af in hoeverre deze mensen beseffen wat ze op hun busje zetten.
Geloof is voor de meeste Rwandezen een deel van hun leven, en deelname aan het maatschappelijke leven zorgt ervoor dat hun geloofsovertuiging duidelijk wordt voor de buitenwereld. Zo komen sommigen er toe om boven hun winkel te zetten: ‘Allah is the Greatest’ (Allah is de Grootste)- Alimentation. Het frappante is dat je deze winkel vindt naast de ‘Savior’- Painting Shop (‘Zaligmaker’ verfwinkel) en ‘King Jesus’- Motorcycles.
Hier en daar laat iemand zien dat hij zijn bedrijfje te danken heeft aan Gods genade: ‘By his grace’ (Door Zijn genade), las ik op een winkelgeveltje. Een gammel busje ervoor met het opschrift: ‘Gift of God’. Het meest treffend vond ik nog het opschrift op een laadwagen: ‘Naked I came into this world’ (Naakt kwam ik in deze wereld). De eigenaar was waarschijnlijk erg trots op zijn auto en wist dat wat te relativeren. Wel was hij denk ik even vergeten dat Job juist ontzettend arm was, toen hij dit zei. Dat je Gods Naam niet ijdel mag gebruiken, betekent voor Rwandezen blijkbaar niet dat je er niet in het openbaar voor uit mag komen.
Wij zijn totaal niet gewend om ons geloof te uiten op deze manier. Misschien uit onzekerheid, maar mogelijk ook om wat de Bijbel zegt over ‘de binnenkamer’. We worden geacht niet met ons geloof te pronken. ‘Als je bidt, trek je dan terug in je huis’. Maar er blijft een spanning bestaan omdat Jezus in Matheus ook heeft gezegd: “Wat jullie in het oor gefluisterd wordt, schreeuw het van de daken.” Maar hoe is dat mogelijk in een wereld die, anders dan in Afrikaanse landen, de kerk en haar religie als iets ouderwets en achterhaalt beschouwd? In Europa is een reclamebord in een weiland met bijvoorbeeld de tekst ‘Jezus roept u’ eerder blasfemisch dan nuttig. Hier in Afrika hebben zulke woorden echter een totaal andere klank, omdat er hier een grote openheid bestaat richting kerk en religie. In Rwanda zou een reclame voor het atheïsme niet begrepen worden.
Realiserend dat deze weblog wat van andere aard is dan de vorige vijf, ga ik nog even door op religie in Rwanda. Gewoon, omdat het erg interessant is.
Veranderingen in de religie
Direct na de vreselijke, Rwandese genocide in 1994 doken er veel verhalen en getuigenissen op over priesters en nonnen die hadden deelgenomen aan gruwelijke massaslachtingen in kerken. Andere belangrijke personen binnen de de kerk hadden dan wel niet direct deelgenomen aan de gruwelijkheden, maar hadden zich er ook niet expliciet tegen uitgesproken. Toch versterkten de gebeurtenissen voor veel Rwandezen juist het geloof in God. Het was hun enige Houvast. Het imago van de katholieke kerk was echter voorgoed aangetast.
Van verschillende Rwandezen heb ik begrepen dat naast de bevolking ook de overheid zeer sceptisch staat tegenover de Rooms-Katholieke kerk. Zo werd een vooraanstaande bisschop na de genocide gevangen genomen omdat hij leiding had gegeven aan moordpartijen in de kerken, waar de Tutsi’s heen gevlucht waren. Echter, vanuit het Vaticaan in Europa, werd hiertegen geprotesteerd. Zo gaf de Paus geen toestemming aan president Paul Kagame van Rwanda om op audiëntie te komen zolang de, van misdaden verdachte, priester in de Rwandese gevangenis zat. Het gevolg was dat de moordenaar werd vrijgelaten en vrolijk verder ging met zijn religieuze leiderschap. Waarom vertel ik dit? Ik vind het de moeite waard dit te melden omdat dezelfde bisschop een week geleden overleed aan een hartaanval. Op de facebook-pagina van deze priester zijn (naast reacties van Interhamwe-groepen uit Oost-Congo) gruwelijke reacties van priesters uit Frankrijk (!!) te lezen, zoals: “Onze held is gestorven, we zullen hem met eer begraven. Tusi’s, we zullen het werk afmaken. Jullie vlees zal door de honden gegeten worden en de heuvels zullen bezaaid liggen met jullie lijken”. Als je dit leest, vraag je jezelf af: “Is dit werkelijk de Rooms-katholieke Kerk in Europa anno 2012”? Ik begrijp de massale kerkverlating. Ik zou hetzelfde doen.
Zoektocht naar een nieuw geloof
Teleurgesteld door de rol van veel geestelijken tijdens de genocide, gingen veel Rwandezen ondertussen op zoek naar andere manieren om hun geloof te belijden. Of in veel gevallen, naar een heel nieuw geloof. Velen kwamen daarbij helaas uit bij de islam. Vóór de genocide was zo’n vijf procent van de Rwandese bevolking moslim. Er werd altijd wat neerbuigend gekeken naar het islamitische geloof, maar zeventien jaar na de genocide is het aantal Rwandese moslims toegenomen tot zo’n zeventien procent. Echter, niet alleen de islam bleek een grote aantrekkingskracht te hebben op de zoekende Rwandezen. Een kleinere, maar toch noemenswaardige groep Rwandezen zocht heil bij organisaties met een pinkster- of evangelische achtergrond. Na de genocide schoten namelijk overal ongeorganiseerde evangelische kerken als paddenstoelen uit de grond. Veel van deze sekten, zoals ik ze liever noem (omdat ze hier in Rwanda geregeerd worden door massa-emotie), kwamen uit Amerika en maakten misbruik van de onzekerheid onder de Rwandezen. Zij zijn echter alleen uit op winstbejag ten koste van Rwandezen die verward zijn over hun geloof.
Met mij is tenslotte voor de rest alles goed. Ik geniet van het veldwerk. Ik moet wel opletten op mijn gezondheid: voldoende slapen en eten. De Lariam anti-malaria pillen zorgen namelijk voor een erg onrustige en korte slaap met de meest vreemde dromen. (als Frank dit leest: ik heb vannacht bijvoorbeeld gedroomd dat je van een brug aan het bungey-jumpen was en dat het touw brak:))
Ik ga stoppen. Allemaal een fijn weekend gewenst! Ik hoop jullie over 7 weken weer in goede gezondheid te ontmoeten. Gods zegen gewenst in alle dingen!
Hartelijke groeten,
Arjan
-
27 Maart 2012 - 12:31
Els K.:
Ha Arjan,
Wat leuk om je ervaringen te lezen, wat een verschillen in cultuur he? Zo leer je een hele hoop dingen relativeren denk ik. Veel succes nog de komende zeven weken. Take care! -
27 Maart 2012 - 15:20
Mark Vd B:
Nou nou zo leer ik nog eens wat... Misschien helpt het als jij die slang eerst bijt?
Ciao -
27 Maart 2012 - 18:01
Jan-Willem:
Ha Arjan,
Tot nu toe heb ik met veel intresse je blogs mogen lezen. Het moet echt een geweldige ervaring zijn om daar te zijn. Het inspireert me enorm. Je stukken zijn interesant om te lezen. Heel veel succes daar en hopelijk tot zien op het VLC in Barneveld.
Groet Jan-Willem van der Laan -
27 Maart 2012 - 18:17
Tryfosa:
Ha Arjan,
Leuk om je blogs te lezen met interessante/leerzame achtergrondverhalen. Wat een ervaringen allemaal. Prachtig die kids om je heen:-) Geniet ervan! H.gr., vanuit VLB -
27 Maart 2012 - 20:19
Miranda Mons:
Ha avonturier, onderzoeker en schrijver,
'k Was helemaal geboeid door je verslag. Erg mooi geschreven! Wat een verschil met hoe hier met godsdienst omgegaan wordt he? Mooi dat je er op deze manier vele momenten van de dag bij bepaald wordt onder Wiens heerschappij deze wereld staat en op Wie je mag vertrouwen in je werk daar.
Pas alsjeblieft op met die cobra's en muggen en meer van die enge dingen...Brrrr.
Slaap (en droom!) zacht ;)
Groetjes,
Miranda -
27 Maart 2012 - 20:22
Frank:
weer erg goed verhaal Arjan, gaaf om je ervaringen te lezen!! verder zit ik gelukkig in een stoel i.p.v in een ravijn met een gebroken stuk touw!!;)
Ga je goed! -
28 Maart 2012 - 14:41
Thomas:
Interessant Arjan, om te lezen! Ik zie dat je over 49 dagen al terug bent. Wat gaat de tijd hard! Geniet er nog van die dagen!! -
28 Maart 2012 - 22:34
Bart:
Nou Arjan,
Survivalen kun je wel na zo'n tijd in Afrika! Doe even wat ideeen op voor een spannende vakantie.. Let wel op je hielen;)
Je verhaal over de RKK doet me denken aan het verhaal in NL over misbruik door priesters.. Veel mensen hebben daarom hun lidmaatschap opgezegd.. Lijkt beetje op de situatie daar... Maar dan iets minder heftig..
Geniet van je tijd daar!
Tot snel in ons kikkerlandje! -
29 Maart 2012 - 15:05
Tante Tanneke:
Wat mooi die verschillen en wat goed hoe je ermee omgaat: een open mind, luisterend en niet bij voorbaat afwerend omdat wij Westerlingen het beter zouden weten. We kunnen veel van Afrikanen leren, zeker ook hierin, dat blijkt maar weer eens. Ze hebben daar ontzettend veel mee moeten maken.... en nog. Veel zegen! God beware je in alle omstandigheden! -
29 Maart 2012 - 16:46
Jacco:
Ha Arjan,
Interessant om zo wat meer achtergrond info mee te krijgen.
Veel succes met je onderzoek en 't beste!
gr
-
29 Maart 2012 - 18:12
Sjack En Eline:
Hee Arjan,
Wat bijzonder om dit te lezen!! Kunnen we niet een uitdeel-verassingspakket maken en dat naar je opsturen om uit te delen?
We denken aan je!
Liefs ons -
29 Maart 2012 - 20:44
Irene:
Ha Arjan,
Eeeeindelijk heb ik de tijd genomen om je blog te lezen! Erg leuk vond ik het weer.. Tot over 7 weken:)
Groetjess, Irene -
30 Maart 2012 - 13:56
Amra:
Hé Arjan,
Ik had deze website doorgekregen van tante Nely. Wat een uitdaging om naar zo'n land te gaan. Een eye-opener. Pas op de slangen en de muggen dat ze je niet pakken & bijten.
Tot snel in NL!
Groetjes Amra -
04 April 2012 - 15:50
Arjan:
Hoi allemaal!
Hartelijk bedankt voor de leuke, reacties. Het is leuk te merken dat het gelezen wordt en dat er meegeleefd wordt. De tijd gaat ontzettend hard hier. Binnenkort volgt er weer een nieuw bericht! Tot snel. Groet in verbondenheid,
Arjan -
04 April 2012 - 18:18
Elsabe:
Ha Arjan,
Ontzettend, wat maak jij bijzondere dingen mee! Mooi ook hoe je de achtergronden van bepaalde zaken vertelt in je reisverhalen. En wat een indrukken doe jij op van het leven daar in Rwanda van nu en hoe het is geweest, erg heftig.
Ik wens je heel veel plezier nog toe in de laatste weken en succes met je onderzoek.
In alles Gods zegen toegewenst!
Elsabe -
10 Februari 2014 - 11:36
Carolyn In 't Veld:
Hallo arjan
Kwam toevallig op je site terecht, doordat ik op zoek ben naar verfwinkels in kigali. Ik weet ook niet waarom dat iets met jou te maken heeft, maar ik wil toch een vraag aan je s t ellen.
Mijn man en ik gaan ieder jaar een aantal maanden werken in een ziekenhuis in kisoro in uganda. Hij is chirurg, ik ben beeldend kunstenaar.
Ik heb meerder muurschilderingen in het ziekenhus gemaakt, maar moest dat altijd met plaatselijke muurverf doen, die heel erg stinkt en ongezond is. Nu vliegen wij naar kigali, omdat dat dichter bij kisoro is en zou ik heel graag willen weten of daar een winkel of bedrijfje is,die acrylverf verkoopt. Ik heb geen idee of je daar achter kunt komen, maar het zou voor mij fantastisch zijn als ik daar verf zou kunnen kopen, die niet schadelijk is voor de gezondheid.
Ik hoop, dat je me kunt helpen!
Vast bedankt voor de evntuele moeite.
Groeten, carolyn
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
